Qellimi eshte arritja e nje qendrimi te perbashket dhe te kordinuar, per zgjidhjen e pengesave ekzistuese, ashtu si edhe planifikimi dhe zhvillimi i sistemit te transporit intermodal ne nivel rajonal, duke ngritur nje Observator te Transportit Intermodal dhe nje Grup Pune per mbledhjen dhe zgjidhjen e pengesave ne nivel kombetar, duke kryer promovime te perbashketa, sikurse edhe duke percaktuar kriteret e cilesise ne porte. Kjo eshte e vetmja rruge per arritjen e qendrueshmerise dhe konkurences ne raport me sistemet e porteve  te Europes Veriore. 

---

Multidisciplinary approach and solutions to development of  Intermodal Transport in Region 

Titulli i Projektit:  Qasja dhe zgjidhjet e shumellojshme, për zhvillimin e   transportit intermodal ne rajon. 

---

Objektivi specifik i programit: Rritja e kapaciteteve per transportin e integruar, sherbimi I mobilitetit dhe multimodaliteti ne zonen Adriatiko-Joniane. 

• Permbledhja e projektit: Komisioni Europian  ka lanchur nje Plan Aksion(COM 2007-607) per logjistiken e transportit te mallrave, i cili propozon nje sere masash per promovimin e logjistikes se transportit te mallrave, per ta bere transportin intermodal me te konkurueshem, si dhe krijimin e nje kornize ligjore e cila te mundesoje portet europiane te behen me terheqes ne thithjen e investimeve per modernizimin e tyre si dhe vendosjen transportit detar te mallrave ne situate te barabarte me menyrat e tjera te transportit. Bazuar mbi kete plan, eshte hartuar edhe ky projekt MultiAPPRO, i cili kombinon qasje te ndryshme, per arritjen e qellimeve qe percaktohen nga KE. 

Detyra e pare eshte fokusuar ne mbledhjen sistematike dhe zgjidhjen e pengesave qe ekzistojne ne porte, si ne nivel rajonal ashtu edhe kombetar. Gjithashtu promovimi i intermodalitetit perben ne vetvete nje nga celsat kryesore ne zhvillimin e transportit. Aktualisht vetem ne tre vende te rajonit ekzistojne qendra te promovimit te intermodalitetit si: Itali, Greqi, Kroaci.  

Sipas ketij projekti eshte menduar ngritja e tre qendrave te reja per promovimin e intrmodalitetit ne Shqiperi, Slloveni, Mali i Zi. 

Me kete projekt do te krijohet nje model, i cili do te na jape mundesine te vleresojme investimet financiare, ne raport me efektivitetin e tyre. 

• Fokusi i Projektit: Krijimi i kushteve per nje rritje te qendrueshme dhe zgjidhjen e pengesave te tanishme ne zhvillimin e transportit intermodal te mallrave. 

Ne pergjithesi ekzistojne tre faktore kryesore ne joproduktivitetin zhvillimit te sistemit te transportit intermodal: 

• mungesa e nje zhvillimi te kordinuar ne transportin intermodal brenda rajonit. 
• kushtet e ndryshme te infrastruktures se transportit (port, hekurudhe, rruge) 

• niveli i cilesise se sherbimit deri te perdoruesit e fundit. 

Për secilën nga këto mungesa, projekti ofron një sërë masash dhe aktivitetesh për të kontribuar në eleminimin e tyre. Së pari, futja e një qasje të përbashkët dhe të koordinuar sistematike per mbledhjen pengesave sipas parimit nga poshtë-lart, paralelisht me promovimet e përbashkëta dhe të koordinuara të transportit intermodal. Kjo lloji qasje është një zbatim praktik i rekomandimeve të KE dhe një transferim i metodologjisë dhe njohurive në vende të tjera të BE. 

Tjetra, është zhvillimi i një sistemi te transportit që do të lejojë vendet brenda rajonit të shikojnë efektet dhe efektivitetin e kostos se infrastrukturës së planifikuar së bashku, jo vetëm në nivel kombëtar, por edhe në nivel korridori gjeografik. 

Së fundmi, duke zhvilluar një sistem tregues cilësor për shërbimet e ofruara në portet, ne gjithashtu do të mundësojmë një nivel të barabartë shërbimesh në 

çdo port. Të gjitha këto janë kontribute për qëllimin specifik të Programit – për të rritur kapacitetin për një integrim te shërbimi i transportit dhe lëvizshmërisë dhe multimodaliteti në zonën Adriatik-Jon. 

• Qasja e projektit. 

Projekti përfshin katër qasje të ndryshme, për të trajtuar çështjen e intermodalitetit të pakoordinuar dhe të pamjaftueshëm per zhvillimin e transportit në rajon. Kryesisht, konsiderohet se tregu i Transportit te Shkurter Detar (short sea shipping) dhe Autostradat e Detit,(motorways of the sea)te cilat  janë e përdorur në mënyrë të pamjaftueshme, në krahasim me pjesën tjetër të Evropës. 

Qasja e parë është që sistematikisht të largohen pengesat brenda trafikut. KE ka zhvilluar një metodologji te thjesht të quajtur “bottleneck exercise ” për të zgjidhur këtë çështje. Për fat të keq, kjo metodologji është implementuar shume pak (Itali, Kroaci, Greqi), ose aspak (në vende të tjera). Ky është një qasje nga poshtë-lart në identifikimin dhe zgjidhjen e boshllëqeve ekzistuese. Rekomandimet e KE do të zbatohen përmes projektit, ndërsa Grupet kombetare të Punës do të zgjidhin keto ceshtje. 

Tjetra, është mungesa absolute e koordinimit në promovimin e intermodalitetit brenda rajonit. Aktivitetet janë pjesërisht të kryera në disa vende (Kroaci, Itali, Greqi), por ato nuk janë të koordinuara mjaftueshëm. Promovimi duhet të kryhet në nivel rajonal ose të nivelit të korridorit të trafikut, përfshirë të gjithë zonën. 

Projekti do të krijojë udhëzime për ngritjen e Qendrave te Promovimit në vendet ku ata nuk veprojnë dhe t’i bashkojnë ato në një njësi funksionale përmes Short sea Europiane Network. Ajo gjithashtu do të zhvillojë dhe zbatojë një sërë masash promovuese të përbashkëta. 

• Bashkepunimi nderkombetar 

Sistemi aktual i transportit në rajon është zhvilluar nga aktivitetet individuale të disa porteve dhe zhvillimi i strategjive te vecanta në secilin vend. Duke marrë parasysh potencialin, ky sistem është i pazhvilluar dhe vështirë se konkuron me Sistemi evropiano-verior te transportit. Zgjidhja është në veprime dhe aktivitete të përbashkëta. KE ka njohur dhe identifikuar pengesat e zhvillimit dhe udhëzimet e lëshuara në bazë të të cilave eshte zhvilluar një koncept siç është projekti MultiAPPRO. 

Pjesa teknike e projektit është ndarë në tri seksione (ushtrimi e pengesave, promovimi i intermodalitetit, cilësia menaxhimi dhe treguesit e performancës së transportit) dhe secila prej tyre mund të ekzekutohet veçmas në çdo vend, por pika kryesore dhe efekti i plotë arrihet vetëm kur të përfshihen të gjitha vendet e rajonit. 

Fluksi i mallrave nuk njeh kufij kombëtare, kështu që të gjitha masat duhet të zbatohen në nivel rajonal për të arritur efektin e tyre të plotë. Shumica e pengesave të cilat janë të identifikuara janë të karakterit rajonal dhe mund të zgjidhen vetëm nëpërmjet nje qelize të përbashkët (Observatori). Një Observator i transportit intermodal do të krijohet si platformë për zhvillimin dhe koordinimin e të gjitha aktiviteteve të tilla. 

---

PYETËSOR I PROJEKTIT MULTIAPPRO